مقدمه
پرکننده‌های دارویی
(Pharmaceutical Fillers) موادی هستند که در تهیه و
تولید داروها به کار می‌روند تا ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مطلوبی به محصول نهایی
بدهند. این مواد نقش مهمی در تهیه قرص‌ها، کپسول‌ها، پودرها و سایر فرم‌های دارویی
دارند. در این مقاله به بررسی کاربردها، انواع و مزایای پرکننده‌های دارویی می‌پردازیم.
کاربردهای پرکننده‌های دارویی
پرکننده‌های دارویی به دلایل مختلفی مورد
استفاده قرار می‌گیرند:
1.
حجم‌دهی
به دارو: بسیاری از مواد
دارویی فعال حجم کمی دارند. پرکننده‌ها حجم کلی دارو را افزایش می‌دهند تا به
راحتی بسته‌بندی و مصرف شوند.
2.
بهبود
پایداری و ماندگاری: برخی پرکننده‌ها به
بهبود پایداری شیمیایی داروها کمک کرده و مانع از تخریب یا تغییر شکل داروی فعال
می‌شوند.
3.
کنترل
نرخ آزادسازی: پرکننده‌ها در تنظیم
سرعت آزادسازی دارو در بدن نقش دارند و موجب افزایش یا کاهش سرعت جذب دارو می‌شوند.
4.
بهبود
طعم و بوی دارو: برخی پرکننده‌ها به
بهبود طعم و بوی داروها کمک کرده و تجربه مصرف دارو را برای بیمار بهتر می‌کنند.
5.
افزایش
تراکم و فشردگی: پرکننده‌ها در تولید
قرص‌ها و کپسول‌ها به افزایش تراکم و فشردگی پودرها کمک می‌کنند تا فرآیند تولید
بهبود یابد و محصولات نهایی کیفیت بهتری داشته باشند.
انواع پرکننده‌های دارویی
پرکننده‌های دارویی انواع مختلفی دارند
که هر یک برای کاربردهای خاصی مناسب هستند:
1.
لاکتوز: یکی از رایج‌ترین پرکننده‌ها که در تهیه
قرص‌ها و کپسول‌ها استفاده میشود.
2.
میکروکریستالین
سلولز (MCC): برای
بهبود تراکم و فشردگی داروها کاربرد دارد.
3.
سیلیکون
دی‌اکسید: به عنوان عامل ضد
کلوخه و ضد رطوبت استفاده میشود.
4.
منیزیم
استئارات: به عنوان روان‌کننده
در فرآیند فشردن قرص‌ها استفاده میشود.
5.
تالک: به عنوان روان‌کننده و پرکننده در پودرها
و قرص‌ها استفاده میشود.
6.
کربوکسی
متیل سلولز (CMC): به
عنوان غلظت‌دهنده و پایدارکننده در فرمولاسیون‌های مایع و جامد استفاده میشود.
7.
پلی
اتیلن گلیکول (PEG): به
عنوان حامل دارو و عامل حل‌کننده استفاده میشود.
مزایا و چالش‌های استفاده از پرکننده‌های
دارویی
استفاده از پرکننده‌های دارویی دارای
مزایا و چالش‌هایی است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
مزایا:
- بهبود خواص
فیزیکی داروها: پرکننده‌ها
به بهبود ویژگی‌های فیزیکی داروها کمک می‌کنند.
- افزایش پایداری
و ماندگاری: استفاده
از پرکننده‌ها موجب افزایش پایداری و ماندگاری داروها میشود.
- امکان کنترل
آزادسازی دارو: پرکننده‌ها
امکان تنظیم نرخ آزادسازی دارو در بدن را فراهم می‌کنند.
- تسهیل در فرآیند
تولید: پرکننده‌ها
فرآیند تولید دارو را تسهیل کرده و کیفیت محصولات نهایی را بهبود می‌بخشند.
چالش‌ها:
- احتمال بروز
حساسیت یا واکنش‌های آلرژیک: برخی
بیماران ممکن است به پرکننده‌ها حساسیت نشان دهند.
- نیاز به انتخاب
دقیق پرکننده‌ها: انتخاب
دقیق پرکننده‌ها با توجه به خواص شیمیایی و فیزیکی داروهای فعال ضروری است.
- کنترل دقیق
ترکیب و نسبت مواد: ترکیب
و نسبت مواد در فرمولاسیون نهایی باید به دقت کنترل شود.
لیست پرکننده های دارویی که توسط آزمیران
به فروش میرسد به شرح ذیل است
|
ردیف |
نام کالا |
بسته‌بندی |
کمپانی سازنده |
|
1 |
لاکتوز |
کیسه 25 کیلوگرمی |
MEGGLE |
|
2 |
میکروکریستالین سلولز |
کیسه 20 کیلوگرمی |
FMC |
|
3 |
منیزیم استئارات |
بشکه 25 کیلوگرمی |
FACI |
|
4 |
سیلیکون دی‌اکسید |
کیسه 10 کیلوگرمی |
Evonik |
|
5 |
تالک |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Imerys |
|
6 |
استئارات کلسیم |
کیسه 20 کیلوگرمی |
Peter Greven |
|
7 |
کربوکسی متیل سلولز |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Ashland |
|
8 |
پلی اتیلن گلیکول |
بشکه 25 کیلوگرمی |
BASF |
|
9 |
هیدروکسی پروپیل متیل سلولز |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Dow Chemical |
|
10 |
پی‌وی‌پی
(PVP) |
کیسه 25 کیلوگرمی |
BASF |
|
11 |
ژلاتین |
کیسه 20 کیلوگرمی |
Rousselot |
|
12 |
کلسیم فسفات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Innophos |
|
13 |
سدیم استارچ گلیکولات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
JRS Pharma |
|
14 |
هیدروکسی پروپیل سلولز |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Ashland |
|
15 |
پودر قند |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Cargill |
|
16 |
نشاسته پیش ژلاتینه |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Colorcon |
|
17 |
مانیتول |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Roquette |
|
18 |
سوربیتول |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Merck |
|
19 |
زانتان گام |
کیسه 25 کیلوگرمی |
CP Kelco |
|
20 |
هیدروکسی اتیل سلولز |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Ashland |
|
21 |
پروپیلن گلیکول |
بشکه 25 کیلوگرمی |
Dow Chemical |
|
22 |
منیزیم کربنات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Lehmann & Voss & Co. |
|
23 |
تیتانیوم دی‌اکسید |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Kronos |
|
24 |
پودر گوار گام |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Lucid Colloids |
|
25 |
کاراگینان |
کیسه 25 کیلوگرمی |
CP Kelco |
|
26 |
آلژینات سدیم |
کیسه 25 کیلوگرمی |
FMC |
|
27 |
تری کلسیم فسفات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Innophos |
|
28 |
کاپر سولفات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Brenntag |
|
29 |
زینک اکساید |
کیسه 25 کیلوگرمی |
US Zinc |
|
30 |
سدیم لوریل سولفات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Stepan Company |
|
31 |
پودر شیرخشک |
کیسه 25 کیلوگرمی |
FrieslandCampina |
|
32 |
لسیتین |
بشکه 25 کیلوگرمی |
Cargill |
|
33 |
گلیسیرین |
بشکه 25 کیلوگرمی |
Emery Oleochemicals |
|
34 |
سیتریک اسید |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Jungbunzlauer |
|
35 |
کلسیم کربنات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Omya |
|
36 |
ساکارز |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Cosan |
|
37 |
فروکتوز |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Tate & Lyle |
|
38 |
سدیم سیترات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Jungbunzlauer |
|
39 |
سدیم بنزوات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Eastman Chemical |
|
40 |
سوربیک اسید |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Celanese |
|
41 |
پتاسیم سوربات |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Nantong Acetic Acid |
|
42 |
متیل پارابن |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Clariant |
|
43 |
پروپیل پارابن |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Clariant |
|
44 |
سدیم پروپیل پارابن |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Clariant |
|
45 |
آسپارتام |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Ajinomoto |
|
46 |
ساکرالوز |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Tate & Lyle |
|
47 |
استویا |
کیسه 25 کیلوگرمی |
PureCircle |
|
48 |
پکتین |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Cargill |
|
49 |
فیبر سیب |
کیسه 25 کیلوگرمی |
Herbstreith & Fox |
|
50 |
ایزومالت |
کیسه 25 کیلوگرمی |
BENEO |
نتیجه‌گیری
پرکننده‌های دارویی بخش حیاتی از فرآیند
تولید داروها هستند و انتخاب صحیح آنها می‌تواند تأثیر بسزایی در کیفیت، پایداری
و کارایی محصولات دارویی داشته باشد. با درک کامل کاربردها، انواع و مزایای
پرکننده‌های دارویی، می‌توان به تولید داروهایی با کیفیت بالاتر و اثربخشی بهتر
دست یافت.
