آزمون دانه بندی یکی از مهمترین آزمایشهای انجام شده در آزمایشگاههای مهندسی معدن است که برای تعیین توزیع اندازه ذرات در نمونههای معدنی و سنگهای مختلف استفاده میشود. برای انجام این آزمایش، نمونه مورد نظر بر روی سرندهای مختلف با مشهای مختلف قرار داده میشود و با تکان دادن سرند و تحریک نمونه، دانههای موجود در آن به اندازههای مختلفی جدا شده و به دستگاههای شمارش دانهها منتقل میشوند.
سپس با تحلیل نتایج به دست آمده از آزمایش، توزیع اندازه ذرات در نمونه تعیین میشود. برای مثال، میتوان با استفاده از گراف توزیع دانهبندی، درصد موادی را که در بازههای اندازهای خاصی قرار دارند، محاسبه کرد.
آزمون دانه بندی در آزمایشگاه معمولا با استفاده از سرندهای استاندارد با مشهای مختلف صورت میگیرد. انتخاب سایز سرند و مش آن بستگی به نوع نمونه و هدف آزمون دارد.
کالیبراسیون سرند آزمایشگاهی یکی از مراحل مهم در روش دانهبندی آزمایشگاهی است که به منظور اطمینان از دقت دانهبندی و استفاده صحیح از سرندهای آزمایشگاهی انجام میشود.
برای کالیبراسیون سرند آزمایشگاهی، ابتدا اندازه سوراخهای سرندها با استفاده از دستگاههای اندازهگیری دقیق مانند میکرومتر اندازه گیری میشود. سپس، با استفاده از نمونههایی از مواد با اندازه دانههای متفاوت، دانهبندی آزمایشی با استفاده از سرندهای آزمایشگاهی انجام میشود. سپس اندازه دانههایی که در هر سرند جمع آمدهاند با استفاده از دستگاههای اندازهگیری دقیق مانند سیکلوندر اندازه گیری میشود.
در صورتی که اندازه دانههای جمع شده در هر سرند با مقدار استاندارد که از قبل تعیین شده است، تفاوتی نداشته باشد، سرند به عنوان یک سرند کالیبره شده تلقی میشود. اما در صورتی که تفاوتی بین اندازه دانههای جمع شده و مقدار استاندارد وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به تعیین مقدار دقیق اندازه سوراخهای سرند باشد و این کار با استفاده از روشهای تعیین دقیق اندازه سوراخهای سرند مانند دستگاههای میکروسکوپی و میکرومتر انجام میشود.
به طور کلی، کالیبراسیون سرند آزمایشگاهی از اهمیت بالایی برای دانهبندی دقیق مواد جامد در آزمایشگاه برخوردار است.
: