اخرین به روز رسانی 1402.10.24
آمونیاک یک ترکیب شیمیایی با فرمول NH3 است. این گاز بی رنگ و بوی شدید دارد و به صورت طبیعی در هوا وجود ندارد، اما به طور گسترده ای در صنایع شیمیایی، کشاورزی و تولید کود استفاده می شود.
آمونیاک ماده ای خطرناک است که در صورت استنشاق آن می تواند به تنفس کننده صدمه بزند و باعث عفونت چشم و پوست شود. همچنین، آمونیاک می تواند با برخی ترکیبات دیگر، مانند کلر، نیتریت و فلزات سنگین، واکنش دهد و مواد خطرناکی تولید کند.
در صنایع شیمیایی، آمونیاک به عنوان یک ماده پایه برای تولید شیمیایی مانند نیتریک اسید، اوره، نیتروژن مایع و آمونیوم نیترات استفاده می شود. همچنین در کشاورزی به عنوان یک منبع نیتروژن برای کود استفاده می شود.
آمونیاک در آزمایشگاههای شیمی به عنوان یکی از شیمیاییهای پایه استفاده میشود. برخی کاربردهای آن در آزمایشگاههای شیمی عبارتند از:
1. تهیه محلول آمونیاک: آمونیاک بهصورت گازی در دمای معمولی و فشارات آتمسفری وجود دارد. برای تهیه محلول آمونیاک، گاز آمونیاک از طریق یک حلقه شیشهای به داخل محلول آب منتقل میشود و به آب میزان دقیقی از آمونیاک افزوده میشود تا محلول آمونیاک با غلظت دلخواه تهیه شود.
2. آزمایش آمونیاک: آمونیاک به عنوان یک گاز آمین از طریق واکنش با اسید به شناسایی میرسد. برای این کار، یک نمونه شامل آمونیاک با یک قطره اسید، مثلاً اسید کلریدریک، و یک قطره نشاء فلزاتی مانند نیترات نقره، ترکیب میشود. با تشکیل رنگ آبی روشن، حضور آمونیاک در نمونه آزمایشی تایید میشود.
3. استفاده به عنوان عامل پیشکننده: آمونیاک به عنوان یکی از عوامل پیشکننده در واکنشهای شیمیایی برای تسریع واکنش، تنظیم pH و تنظیم تراکم یونی استفاده میشود.
4. تولید مواد شیمیایی: آمونیاک به عنوان یکی از مواد اولیه برای تولید مواد شیمیایی مانند نیتریک اسید، اوره و آمونیوم نیترات مورد استفاده قرار میگیرد.
آمونیاک یکی از مهمترین ترکیبات شیمیایی است که در صنایع مختلف استفاده میشود. برخی کاربردهای آمونیاک در صنعت عبارتند از:
1. تولید کود: آمونیاک به عنوان یک منبع نیتروژن برای تولید کود استفاده میشود. با ترکیب آمونیاک با دی اکسید کربن در شرایط خاص، اوره به دست میآید که یکی از مهمترین مواد اولیه برای تولید کود است.
2. تولید پلاستیک: آمونیاک در تولید پلاستیکهای مختلف مانند پلیآمیدها و پلیاتیلن همراه با نایلون و پلیاتیلن به کار میرود.
3. تولید انرژی: آمونیاک به عنوان یکی از موادی است که در سیستمهای تولید انرژی بازیافتی مانند سیستمهای سوخت احیا شده، استفاده میشود.
4. تولید شیمیاییها: آمونیاک به عنوان یک ماده پایه برای تولید شیمیاییهایی مانند نیتریک اسید، هیدروژن، اوره، آمونیوم نیترات، سولفات آمونیوم و مواد شیمیایی دیگر استفاده میشود.
5. صنایع پتروشیمی: آمونیاک به عنوان یک ماده اولیه برای تولید صنایع پتروشیمی مانند مواد شوینده، رنگها، رزینها، پلیاتیلن و پلیاستایرن استفاده میشود.
6. صنایع خوراک دام: آمونیاک به عنوان یکی از موادی است که در تولید خوراک دام به عنوان منبع نیتروژن استفاده میشود.
مشخصات شیمیایی و فیزیکی آمونیاک عبارتند از:
- فرمول شیمیایی: NH3
- جرم مولی: 17.03 g/mol
- دمای ذوب: -77.7 درجه سانتیگراد
- دمای جوش: -33.3 درجه سانتیگراد
- چگالی: 0.86 g/cm³
- رنگ: بی رنگ تا زرد مایل به سبز
- بو: بوی شدید و تند
- حلالیت: حلال در آب و الکل و قابل اشتعال است
- خواص شیمیایی: آمونیاک یک باز است و با اسیدها و اکسیدها واکنش میدهد. همچنین در حالت گرما با اکسیژن هوا واکنش میدهد و نیتروژن و آب را تولید میکند.
- خواص فیزیکی: آمونیاک در دما و فشار معمولی به شکل گازی و بدون رنگ است. همچنین آن را میتوان در فشار بالا و در دمای پایین به شکل مایع دید.
شرایط نگهداری آمونیاک به دلیل خطراتی که میتواند به افراد و محیط زیست وارد کند، بسیار مهم است. برای نگهداری ایمن آمونیاک، باید به موارد زیر توجه شود:
1. ذخیره سازی در محل خشک و خنک: بهترین روش برای نگهداری آمونیاک، ذخیره آن در محل خشک و خنک است. دمای مناسب برای نگهداری آمونیاک بین -50 تا 40 درجه سانتیگراد است.
2. جلوگیری از تماس با آب: آمونیاک با آب واکنش قوی دارد و میتواند موجب ایجاد گازی مسموم کننده شود. بنابراین باید از تماس آن با آب جلوگیری شود.
3. جدا کردن از مواد قابل اشتعال: آمونیاک موادی را که با آنها واکنش قوی دارد، مانند مواد قابل اشتعال، باید جدا کرد.
4. جلوگیری از تماس با اسیدها: آمونیاک با اسیدها واکنش قوی دارد و میتواند منبع گاز سمی باشد. بنابراین باید از تماس آن با اسیدها جلوگیری شود.
5. استفاده از تجهیزات ایمنی: در هنگام کار با آمونیاک، باید از تجهیزات ایمنی مانند دستکش، ماسک، عینک، پوشیدنیهای مناسب و ... استفاده کرد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
6. نگهداری در بسترهای مناسب: نگهداری آمونیاک در بسترهای مناسب مانند مخازن فلزی یا بسترهای دیگری با ویژگیهای ایمنی مناسب، بسیار مهم است.
حمل آمونیاک به دلیل خطراتی که ممکن است به افراد و محیط زیست وارد کند، بسیار حساس است و باید به موارد زیر توجه شود:
1. حمل با وسایل نقلیه مناسب: آمونیاک باید با وسایل نقلیه مناسبی که برای حمل مواد شیمیایی طراحی شدهاند، مانند کامیونهای تخصصی و... حمل شود.
2. جلوگیری از آسیب رساندن به بستهبندی: بستهبندی آمونیاک باید به گونهای باشد که در هنگام حمل، آسیبی به آن نرسد.
3. علامتگذاری صحیح بر روی بستهبندی: بر روی بستهبندی آمونیاک باید علامتهای مناسبی برای نشان دادن خطرات حمل این ماده نوشته شود.
4. تحت نظارت متخصصین: حمل آمونیاک باید تحت نظارت متخصصینی باشد که آگاهی کافی درباره خطرات حمل این ماده دارند و باید در صورت لزوم از تجهیزات ایمنی مانند دستکش و ماسک استفاده کنند.
5. جلوگیری از تماس با مواد قابل اشتعال: در هنگام حمل آمونیاک باید از تماس آن با مواد قابل اشتعال جلوگیری شود.
6. رعایت شرایط دما و فشار: در هنگام حمل آمونیاک، باید شرایط دما و فشار مناسب رعایت شود تا خطری برای افراد و محیط زیست ایجاد نشود.
کار با آمونیاک بسیار خطرناک است و باید از تمام توانایی های ممکن برای جلوگیری از وقوع حوادث استفاده شود. برخی از راهکارهای ایمنی برای کار با آمونیاک عبارتند از:
1. استفاده از تجهیزات ایمنی: در کار با آمونیاک باید از تجهیزات ایمنی مانند دستکش، ماسک، عینک ایمنی و لباس مخصوص استفاده کرد.
2. جلوگیری از تماس با پوست: در صورتی که آمونیاک بر روی پوست بریزد، باید فوراً با آب و صابون شستشو داده شود.
3. جلوگیری از نفس کردن بخارات آمونیاک: بخارات آمونیاک می توانند تحریک کننده باشند و باعث سردرد، تنگی نفس و تحریک شدن چشم ها شوند، بنابراین باید از استفاده از ماسک مناسب و محافظ چشم استفاده کرد.
4. رعایت دستورالعمل های ایمنی: برای کار با آمونیاک باید دستورالعمل های ایمنی رعایت شود، مانند عدم مخلوط کردن آمونیاک با مواد قابل اشتعال، استفاده از محلول آمونیاک به دور از مواد شیمیایی دیگر و غیره.
5. دوری از محیط های خطرناک: در کار با آمونیاک باید از محیط های خطرناک مانند محلول آمونیاک در نزدیکی آتش، گرما، مواد شیمیایی قابل اشتعال و غیره دوری شود.
6. آموزش کارکنان: برای کار با آمونیاک، کارکنان باید آموزش دیده و آگاهی کافی درباره خطرات و روش های ایمنی در کار با آن داشته باشند.
هنگام خرید آمونیاک باید به نکات زیر توجه کنید:
1- محل خرید: آمونیاک باید از محلهای معتبر و مطمئن خریداری شود. اگر امکان دارد، از فروشندگان مطمئن و معتبر خرید کنید.
2- بستهبندی: آمونیاک باید در بستهبندیهای مناسب و با کیفیت بستهبندی شود. بستهبندی باید به گونهای باشد که آمونیاک از آن خارج نشود و همچنین ضد ضربه باشد.
3- تاریخ انقضا: باید به تاریخ انقضای آمونیاک توجه کنید و بهتر است آن را قبل از انقضا خریداری کنید.
4- ظاهر محصول: قبل از خرید آمونیاک، به ظاهر و شفافیت محصول توجه کنید و مطمئن شوید که هیچ گونه تغییر رنگ، بو یا ابهامی در محصول وجود ندارد.
5- برچسب: برچسب روی بستهبندی باید شامل نام محصول، شماره مجوز تولید، تاریخ تولید، تاریخ انقضا و شرایط نگهداری باشد.
با رعایت این نکات، میتوانید آمونیاک با کیفیت و مطمئن را خریداری کنید. همچنین، پیش از استفاده از آن باید دستورالعملهای استفاده و نگهداری را به دقت مطالعه کنید.
در حال حاضر، بسیاری از شرکتهای بزرگ جهان در زمینه تولید آمونیاک فعالیت میکنند. برخی از شرکتهای برجسته این حوزه عبارتند از:
1. یونیلور (Yara International)، نروژ
2. توتال (Total)، فرانسه
3. باسف (BASF SE)، آلمان
4. اینوس (INEOS)، بریتانیا
5. کرست فرش (Cresta Fertilizers)، سوئیس
6. لینده (Linde AG)، آلمان
7. شل (Shell Chemicals)، هلند
این شرکتها همگی به طور فعال در زمینه تولید و عرضه آمونیاک در بازار جهانی فعالیت میکنند.
بسیاری از شرکتها آمونیاک آزمایشگاهی را تولید میکنند، از جمله:
1. مرک (Merck)
2. سیگما آلدریچ (Sigma Aldrich)
3. فلوکا (Fluka)
4. آلفا ایسر (Alfa Aesar)
5. دکتر مجللی
6. نوترون شیمی
این شرکتها در سراسر جهان فعالیت دارند و محصولاتشان به صورت آنلاین یا از طریق نمایندگیهای محلی قابل تهیه هستند.
روشهای مختلفی برای تولید آمونیاک وجود دارد. دو روش عمده تولید آمونیاک شامل فرایند هابر-بوش و فرایند اشتوتز-مانتز هستند.
1. فرایند هابر-بوش:
در این روش، هیدروژن و نیتروژن در حضور کاتالیست آهنی و در دمای بالا با هم واکنش میدهند. این واکنش در دمای حدود 450-500 درجه سانتیگراد و فشار 200-300 بار انجام میشود. آمونیاک تولید شده بهصورت گازی است که پس از انجام عملیات خنککننده بهروش جذب در آب و تشکیل آمونیوم هیدروکسید بهشکل مایع قابل استفاده است.
2. فرایند اشتوتز-مانتز:
در این روش، هیدروژن و نیتروژن در حضور کاتالیست فلزی مانند روی و آلومینیوم اکسید در دمای بالا و فشار بالا واکنش میدهند. این واکنش در دمای 400-500 درجه سانتیگراد و فشار 150-300 بار انجام میشود. در این روش نیز آمونیاک تولید شده بهصورت گازی است و پس از جذب در آب بهعنوان مایع قابل استفاده است.
در طی سالیان گذشته، روش جدیدی به نام فرایند آمونیاک سازی اکسیداتیو (Oxidative Ammonia Synthesis) نیز مطرح شده است. این روش در دمای پایینتر و با انرژی کمتر نسبت به روشهای قدیمی تولید آمونیاک انجام میشود و قابلیت کاهش مصرف انرژی و افزایش بازدهی را داراست.
آمونیاک یکی از مهمترین مواد مورد استفاده در صنعت یخچالسازی و تهویه مطبوع است. در سیستمهای خنککننده آمونیاکی، آمونیاک بهعنوان یک مبرد استفاده میشود. در این سیستم، آمونیاک با گذر از یک کمپرسور، فشار و دمای بالا وارد یک کندانسور میشود و در آنجا با تبدیل به یک مایع خنک میشود. سپس، مایع به یک مبدل حرارتی میرسد و با گرفتن حرارت از محیط به گاز تبدیل میشود. در انتها، گاز خنکشده و فشرده شده با تبدیل به مایع به کمپرسور برمیگردد تا چرخه مجدد شروع شود.
استفاده از آمونیاک در سیستمهای خنککننده دارای مزایای زیادی است، از جمله:
- عمر طولانی مفید: سیستمهای خنککننده آمونیاکی دارای عمر طولانیتری نسبت به سیستمهای خنککننده مبتنی بر فرآیند کمپرسیونی هستند.
- ایمنی بالا: در صورتی که سیستمهای خنککننده آمونیاکی بهصورت صحیح طراحی و نصب شوند، خطر انفجار و حریق کاهش مییابد.
- انرژی پایین: سیستمهای خنککننده آمونیاکی بهعنوان یک سیستم خنککننده طبیعی، با مصرف انرژی کمتری نسبت به سیستمهای خنککننده مبتنی بر فرآیند کمپرسیونی کار میکنند.
در کل، آمونیاک بهعنوان یک مبرد طبیعی و قابل بازیافت برای صنعت یخچالسازی بسیار مورد توجه است.
Supplier: Merck Millipore |
|
| ||||||||
|
: